Kinh nghiệm chuyến đi 12 ngày đêm Tình Nguyện Viên bảo tồn rùa biển tại Côn Đảo (TNV Rùa Biển)

Kinh nghiệm chuyến đi 12 ngày đêm Tình Nguyện Viên bảo tồn rùa biển tại Côn Đảo (TNV Rùa Biển)

Mình đi nhiều nơi nhưng chưa từng đặt chân đến Côn Đảo. Với mình, du lịch đến một vùng đất nào đó sẽ thú vị và đáng nhớ hơn khi góp sức vào những hoạt động xã hội hoặc tình nguyện tại nơi đó. Và mình quyết định tham gia chương trình TNV Bảo Tồn Rùa Biển 2023 tại Côn Đảo.

Nói là ở Côn Đảo nhưng chỉ có ngày đầu và ngày cuối mình ở tại đảo chính, 10 ngày còn lại thì ở tại hòn Bảy Cạnh – nơi tập trung hơn 80% số lượng rùa biển về đẻ trứng tại Côn Đảo.
(Tên Bảy Cạnh xuất phát từ đảo có 7 cạnh – các bạn xem Google Maps sẽ thấy được nhé)

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo
Ảnh chụp bản đồ Hòn Bảy Cạnh từ Google Maps. Bạn thử đếm xem Hòn Đảo có phải đúng 7 cạnh không nhé!

PHƯƠNG TIỆN ĐI LẠI:

  • Tp HCM – Sóc Trăng (Cảng Trần Đề): Xe Phương Trang 175k. Xe khởi hành lúc 23h30 tại BX Miền Tây, đến trạm trung chuyển Trần Đề khoảng 4h30 sáng. Lái xe trung chuyển sẽ đưa bạn đến 1 quán võng nghỉ ngơi, ăn sáng (cách đó 300m). Sau đó, khoảng 7h lái xe sẽ quay lại rước và đưa đến Cảng Tàu Trần Đề (Cảng tàu Super Đông)

Tuỳ theo bạn đi tàu nào mà xe trung chuyển sẽ ghé bến cảng khác nhau, nên nói rõ tàu để xe đưa bạn đến đúng bến. Tàu Super Đông (tàu trắng), tàu Mai Linh Express (tàu xanh), Tàu Côn Đảo Express (tàu đỏ)

  • Sóc Trăng (Cảng Trần Đề) – Côn Đảo: Tàu Super Đông 370k. Tàu chạy lúc 8h sáng, khoảng 10h30 cập cảng Cầu Tàu Mới – Côn Đảo. (Nên lên tàu trước 30 phút)
Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - Cảng tàu Super Đông - Sóc Trăng Côn Đảo
Cảng tàu Super Đông – Trần Đề Sóc Trăng

Kinh nghiệm đặt ghế trên tàu để ít say sóng là nên chọn các ghế ở phía cuối tàu, tầng dưới, và cạnh lối đi (không nên chọn ghế cạnh cửa sổ, dễ say sóng, không tiện để hành lý). Nhược điểm là cuối tàu sẽ ồn do gần động cơ.

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo
Chọn ghế tầng dưới, cuối tàu, và cạnh lối đi sẽ ít say tàu nhất
  • Thuê 1 xe máy (150k) vi vu, ăn trưa rồi ghé Vườn Quốc Gia để họp ngày đầu tiên (14h30 – 16h00). Xong chiều dạo một vòng Côn Đảo.
    (Nên thuê xe máy gần khu Cầu Cảng Mới, nhận xe nhanh, buổi sáng hôm sau có đi qua Hòn Bảy Cạnh sớm chỉ cần chạy tới Cầu Cảng Mới rồi lên cano. Mình để xe máy ở cổng Cầu Cảng Mới, bên cho thuê xe đến nhận sau. Ở đây không sợ mất xe máy nên các bạn yên tâm.

Bận về thì mình cũng đi như lúc đi. Tổng chi phí đi lại là 1.240k.

Ngày về sẽ ghé VQG Côn Đảo họp như ngày đầu, kết thúc khoảng 10-11h. Có thời gian từ 11h-13h để ăn trưa, mùa quà.

Tàu Supper Đông chạy chuyến 13h30. Cập cảng Trần Đề Sóc Trăng lúc 16h. Mình đặt xe Phương Trang chuyến 17h, về đến SG khoảng 22h30h.

Ngoài việc thuê xe máy để đi chơi tại đảo chính Côn Đảo, nếu đi nhóm đông các bạn thuê xe điện sẽ tiết kiệm hơn, chỉ 25.000 đ/km nhé, xe chở được tối đa 10 người. Phù hợp để cá nhóm đi đến VQG họp hoặc ra Cảng Tàu, Sân Bay… xe chất hành lý cũng tiện.

Lưu ý: giờ tàu chạy có thể thay đổi tùy theo tình hình thời tiết, thời gian tàu chạy khoảng 3h. Các bạn nên kiểm tra giờ tàu chạy trên website để biết chính xác.

Website đặt vé tàu
Super Đông: https://online.superdong.com.vn/Booking
Côn Đảo Express: https://vetaucondao.vn/
Mai Linh Express: https://online.taucaotocmailinh.vn/

Kinh nghiệm dành cho những bạn đi máy bay

Bạn nào đi máy bay thì không nên đặt vé về sớm quá. Nhiều lúc biển động có thể kẹt lại tại Hòn Bảy Cạnh hoặc Hòn Cau. Nên đặt vé trước vài ngày thôi hoặc chọn vé có thể đổi ngày được.

Sân bay cách trung tâm đảo chính Côn Đảo khoảng 11km, gần sân bay có bãi Đầm Trầu, bãi biển đẹp và cát mịn lắm. Mọi người có thể ghé vào đây chơi.

ĂN UỐNG:

Bản thân mình thấy khoảng ăn uống tại đảo chính khá đắt và không tương xứng chất lượng. 1 dĩa cơm hay tô bún… 50k. Mọi người có vào ăn nhớ kêu rõ món + giá. Bạn mình kể vô quán kia kêu tô bún nhìn giá 50k, ăn xong tính tiền 100k, hỏi ra là quán lấy thêm con bào ngư 50k.

Quán ăn mọi người đề cử ở đảo lớn là quán cơm phần Hảo Hảo. Quán cũng khá gần Cầu Cảng Mới (cảng tàu Super Đông). Phần ăn 50k/người. Chất lượng ổn hơn những nơi khác mình từng ăn ở đảo chính.

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo
Quán cơm Hảo Hảo được người địa phương đề cử

Cơm Phần Hảo Hảo
Địa chỉ: Đường Phạm Hùng, khu 5, Côn Đảo, Bà Rịa – Vũng Tàu
Google Maps: https://goo.gl/maps/9hYuJZe3s8o2Rbq78
Điện thoại: 0908.20.04.04
Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100077276795535

Còn 10 ngày ở Hòn Bảy Cạnh thì cả nhóm mua đồ tự nấu, ăn uống phủ phê, ăn lẩu, cá nướng, nấu chè, làm bánh các kiểu…mỗi người góp 1 triệu. Đến ngày về lại đảo chính ăn trưa, thuê xe điện vẫn còn dư chút ít tiền.

Tại Trạm Kiểm Lâm Bảy Cạnh có bếp riêng cho TNV (bếp ga đôi). Cuối đợt sẽ chia tiền ga với các anh kiểm lâm. Có thêm bếp củi. Dành cho các bạn thích cơm bếp củi, nấu các món hầm, nướng…hay muốn trải nghiệm việc nhóm lửa, chụm củi, hửi mùi khói bếp nhé!

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - Khu bếp cho TNV
Khu bếp TNV rùa biển tại trạm kiểm lâm Bảy Cạnh. Photo: Lê Phú Khương
Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - Khu bếp củi TNV
Nấu cơm bếp củi rất thích, có thêm cơm cháy thơm ngon

Mọi người nên mang theo túi tái sử dụng để gửi các anh kiểm lâm đi chợ, mình thấy túi nilon là rác thải chính tại đây luôn.

Tại trạm kiểm lâm, các anh có trồng rau (mồng tơi, bồ ngót…) mọi người có thể giao lưu, xin thêm rau xanh vào bữa ăn.

NGỦ NGHỈ:

Ngày đầu ở đảo chính mình không thuê khách sạn mà cắm trại tại Bãi Đầm Trầu. Bãi này cát mịn, buổi chiều khá đông du khách. Các bạn ra bãi rồi đi qua bên trái sẽ thấy bãi đá lớn, leo lên qua bãi đá sẽ là 1 bãi biển khác rất vắng, thích hợp ngắm hoàng hôn trong tĩnh lặng. Xong xin các anh cắm trại lại.

Chắc do mình may nên cắm trại được, bình thường tại đảo không cho cắm trại, anh chủ bãi kể có nhiều trường hợp bị phạt. Nên mọi người thuê khách sạn cho lành. Giá khoảng 500k/phòng 2 người/đêm. Có thể tham khảo bên Garden house, đọc pass bạn của Phát Số Đỏ – TNV Rùa biển sẽ có giá 450k/đêm nhé. Bên đây có cho thuê xe máy luôn.

Garden house Côn Đảo
Địa chỉ: Đường Phan Chu Trinh, khu 2, Côn Đảo, Bà Rịa – Vũng Tàu
Google Maps: https://goo.gl/maps/UfyUQWX1ianM867b9
Điện thoại: 091 910 75 88
Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100075987401851

Còn lại 10 đêm tiếp theo thì free chỗ ngủ, đa phần là ngủ trên bãi cát mà.
Nói chứ tại trạm Kiểm Lâm Hòn Bảy Cạnh có bố trí chỗ ngủ cho TNV. Có 1 phòng 4 – 5 giường ưu tiên cho nữ và để cất những vật có giá trị. Còn lại có thêm giường xếp, vòng. Nhưng giường xếp và võng thì ưu tiên cho du khách nên nhiều khi cũng hết. Mọi người nên mang theo lều hoặc võng cá nhân. Vài bạn ngủ võng xong phản ánh bị con gì đó (rận/riệp) cắn.

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - Khu võng nghỉ ngơi của TNV và khách du lịch
Khu võng sẽ dùng chung cho khách du lịch và TNV rùa biển. Photo: Lê Phú Khương

Tại đây có trang bị quạt máy (số lượng hạn chế). Bạn có thể mang theo quạt mini cầm tay. Nhưng đa phần ngủ cũng ít, thường sẽ thức đêm canh rùa đẻ. Đầu hôm thì hơi nóng, từ 1-2h sáng là lạnh rồi, gió biển thổi vào xồng xộc.

SINH HOẠT

Tại trạm kiểm lâm Hòn Bảy Cạnh dùng điện năng lượng mặt trời, có đèn thắp sáng, có tủ lạnh trữ thức ăn (thịt cá gửi tủ lạnh của các anh kiểm lâm). Tại bếp của TNV cũng có 1 cái tủ lạnh hệ “nóng”, ngăn đá thì trở thành ngăn đông mềm, ngăn mát thì thành ngăn nóng. Nên cẩn thận khi bảo quản thức ăn ở cái tủ này.

ℹ️ Lưu ý: hãy cất kỹ thức ăn của bạn vào các kệ/tủ, nếu không đó sẽ là 1 bữa tiệc cho các bạn chuột.

Lúc đầu mình lo về việc nước sạch để uống, nhưng khi thấy cái máy lọc nước Kangaroo là nhẹ người. Nước sinh hoạt tại Hòn Bảy Cạnh là nước mưa. Hòn Bảy Cảnh không có nước ngầm như Hòn Cau. Tiêu chí luôn tiết kiệm điện/nước. (Tắt đèn/quạt khi ra khỏi phòng hay khi không sử dụng)

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - Máy lọc nước Kangaroo
Tại trạm kiểm lâm Bảy Cạnh sử dụng máy lọc nước

Nhiều khi hết nước cộng thêm trời mây không nắng, hết điện thì hưởng cái combo hoang dã. Nước mưa trữ ở dưới chỗ mắc võng nhưng không có điện để bơm nước thì cũng tiêu. Nhà tắm, nhà vệ sinh sẽ khoá cửa tạm ngưng sử dụng cho đến khi nào chạy lại máy bơm nước được.

ℹ️ Mẹo tiết kiệm nước: mọi người sẽ giặt đồ ở khu rửa chân trước cửa WC/Nhà Tắm. Giặt xong nước cuối cứ để trong chậu. Người sau có thể rửa chân hoặc xả quần áo dính cát.
📶 Ở trạm chỉ có sóng điện thoại Viettel, bạn nào dùng Mobi hay Vina thì xem như có 10 ngày thảnh thơi không màng sự đời.
(Một vài nơi của hòn Bảy Cạnh vẫn có sóng Mobi/Vina – những nơi ven đảo về hướng Tây)
Mình thấy ở trạm còn có Wifi, nhưng khi hỏi pass các anh nói đang hư, không dùng được.
ℹ️ Kinh nghiệm để có wifi dùng: trong nhóm thế nào cũng sẽ có bạn dùng sim Viettel và có thể đăng ký 4G, share wifi cho cả nhóm. Nhóm mình có đến 3 vị thánh cứu nét.

CÔNG VIỆC HÀNG NGÀY:

Ở Hòn Bảy Cạnh mình không biết nên xác định bắt đầu công việc là ngày hay đêm. Vì nhiều lúc việc cứ tới, thức từ tối tới sáng. Mình tạm bắt đầu từ 5h sáng vì mình quen dậy giờ này rồi.

Buổi sáng thức dậy sẽ chia nhau ra quét dọn. Chủ yếu là cát và cát. Cát ở mọi nơi. Từ phòng tắm, WC đến chỗ ăn, chỗ ngủ. Quét dọn xong thì hỗ trợ các anh kiểm lâm bày trí khu thả rùa con về biển: chôn cọc, căn dây, chia các giỏ. Nếu có dư thời gian thì yoga hít thở, ngắm sóng yên biển lặng trước khi sóng khách ập tới. Khách đến khoảng từ 7h. Đoàn này chưa hết thì đoàn khác kéo đến. Đoàn 5 – 7 người, đoàn 5 – 7 chục người là thường. Một buổi sáng có vài trăm khách tham gia thả rùa con về biển.

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - Thả rùa con về biển
TNV sẽ hỗ trợ các anh kiểm lâm hướng dẫn khách tham gia chương trình thả rùa con về biển

Mà khách cũng vui tính lắm, có chị nói hoạt động ý nghĩa như phóng sanh, có khách nói tụi em thả xong rồi cho người ra biển bắt lại giống như mấy đứa bán cá phóng sanh ở Sài Gòn phải không. Tụi mình cười nhẹ. Này là hoạt động bảo tồn, trứng rùa khi đẻ được di dời vào hồ ấp để tăng tỉ lệ nở. Sau 50 – 65 ngày nở thành rùa con, rùa con mặc nhiên được về biển. Hoạt động thả rùa chỉ là phụ hoạ, kết hợp bảo tồn và du lịch, nhằm tuyên truyền cho mọi người về tình hình nguy cấp của rùa biển. 1000 con chỉ có 1 con sống sót trưởng thành, tụi em thời gian ngủ còn không có, lấy đâu ra đi bắt tụi nó chị ơi. Chị hiểu ra rồi cười động viên tụi mình và bước đi không quay mặt lại.

Đến 8h thì kết thúc hoạt động thả rùa. Bữa nào ít khách hơn, rùa con nở nhiều, số rùa con còn lại sẽ được các bạn TNV nâng niu thả về biển.

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - TNV Thả rùa con về biển
TNV tham gia thả rùa con về biển

Từ 8h – 19h thì gần như mọi người tự do. Có thể tắm biển, lặn ngắm san hô, trekking, nấu ăn hay đi nhặt rác, vẽ trang trí trạm kiểm lâm, sữa chữa những hạng mục đã hỏng (như nhóm mình hồi sinh lại cái bồn rửa chân cạnh cầu thang)… Sau 3h chiều thì sẽ không được xuống bãi, mọi người thường sẽ đào sẵn hố chôn trứng hoặc vệ sinh những tổ rùa đã nở lúc sáng. Nếu may mắn có thể “giải cứu” 1 vài bé rùa còn sót lại trong tổ đã nở do không đủ sức trồi lên cùng các anh chị em rùa khác.

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - TNV tham gia nhặc rác trên bãi biển
TNV tham gia nhặc rác trên bãi biển
Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - TNV đào hố chôn trứng rùa
Mỗi ngày cần đào sẵn 10 – 20 hố chuẩn bị cho việc chôn trứng rùa vào buổi tối

Việc chính: canh rùa vào buổi tối – rạng sáng. Tuỳ ngày mà sẽ có 2 ca trực rùa. Ca 1 sẽ từ 19h đến 0h. Ca 2 sẽ từ 3h đến 5, 6h sáng. Thời gian này thay đổi không cố định, tuỳ theo con nước mà thời gian khác nhau. Mọi người sẽ hỏi anh Kiên để biết giờ dậy, có ngày chỉ có ca 1. Nhưng cũng có ngày ca 1 thức đến tận 3-4h sáng. Này là nhân phẩm mỗi người. Có mẹ rùa lên đào phát đẻ luôn. Có mẹ rùa lượn qua lượn lại, đào hỗ này 1 ít thấy không phê, bò vô gốc cây đào 1 chút thấy cũng không đã, xong bò xuống san hô đào thêm hố nữa. Làm nhẹ 3 – 4 hố vậy rồi về biển không chịu đẻ. Để lại mấy bạn TNV khóc trong câm lặng.

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - TNV di dời trứng rùa biển
Mình di dời một tổ rùa biển. Ảnh này chụp lúc 6h sáng và rùa mẹ đã bắt đầu lên bờ đẻ trứng khoảng 4-5h sáng.

Nếu rùa đẻ thì sẽ thực hiện di dời trứng (trực tiếp hoặc gián tiếp) về hồ ấp trứng.

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - TNV di dời trứng rùa biển về hồ ấp trứng
Trứng sẽ được mang về hồ ấp trứng và chôn tương tự như tổ rùa trong tự nhiên

Có đêm các mẹ rùa chạy chỉ tiêu đẻ tới 28 tổ. Các bạn TNV cũng làm việc hết công sức. Nhưng cả nhóm đều có tinh thần trách nhiệm cao. Cùng nhau hoàn thành chôn xong tổ trứng cuối cùng thì mới vào nghỉ, không để lại đồng đội 1 mình.

Không sợ rùa đẻ nhiều, chỉ sợ không có đồng đội thôi.

CHƠI GÌ TRONG 10 NGÀY TẠI HÒN BẢY CẠNH

🏊‍♀️ Không thể không bơi/tăm biển rồi. Mọi người được tự do tắm biển từ sau 7h đến trước 15h tại bãi biển trước trạm kiểm lâm Bảy Cạnh. Đây là hoạt động gần như thường nhật của nhóm. Đi về ai cũng sở hữu làn da “nâu tây” hết.

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - Bãi biển hòn Bảy Cạnh
Bãi biển hòn Bảy Cạnh trong xanh

Nếu bơi/tắm chưa đã mời bạn đi ra Bờ Đập (nơi có trạm sóng Viettel), bơi ra thêm khoảng 500m để lặn ngắm san hô. Khu này mọi người nên mặc áo phao. Bơi ra thôi đã muốn hết sức. Nhưng sẽ không uổng công. San hô nhiều và đẹp lắm.

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - Lặn ngắm san hô hòn Bảy Cạnh
Lặn ngắm san hô hòn Bảy Cạnh

🦜 ⛰ Nhóm mình còn muốn chinh phục hết 7 cạnh của đảo nên đi trekking, tham các anh kiểm lâm bên Bãi Dương, đi qua Hải Đăng, ghé Bãi Xi Măng, Bãi Sạn, đi vào rừng ngắm bồ câu Nicoba, xem gà rừng, sóc đen… Gần như là ngày nào cũng là đi chơi.

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - View từ Hải Đăng Bảy Cạnh nhìn xuống Bãi Sạn
View từ Hải Đăng Bảy Cạnh nhìn xuống Bãi Sạn

🧘‍♀️ Còn bạn nào muốn tĩnh tâm có thể thiền, mình hay ngồi thiền bên khu nhà gỗ (thay vì đi xuống cầu thang ra biển thì bạn rẽ phải đi thẳng dường mòn qua mấy tán cây khoảng 50m là tới). Chỗ này gió ơi là gió. Thật thiếu sót nếu không kể những xích đu view biển triệu đô nữa. Nơi rạo ra những kỉ niệm thú vị và những bức ảnh đẹp.

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - Xích du bãi biển Bảy Cạnh
Tụi mình hay ra xích đu chơi, hóng gió, đọc sách, kể chuyện nhau nghe

🌌🌕 Hoạt động giải trí kết nối vũ trụ không thể thiếu mỗi đêm canh rùa là ngắm trăng, xem dải ngân hà. Hãy tải sẵn app xem Milkyway nhé.

Review chương trình tình nguyện viên rùa biển - TNV Rùa Biển Côn Đảo - Ngắm Milkyway - Dải ngân hà về đêm
Ngắm Milkyway – Dải ngân hà về đêm là hoạt động thường nhật của TNV Rùa Biển Côn Đảo

Xì Dách, Ma Sói cũng là trò chơi trước giờ canh rùa nhé! Ngoài ra bạn có thể mang theo sách để đọc hoặc bài để học 😝 (1 bạn trong nhóm sắp tới kì thi cho hay)

NGÀY VỀ

Tùy theo con nước mà ca nô đến đón nhóm giờ khác nhau. Bữa trước nhóm 1 được đón lúc 7h. Nhóm mình thì khoảng 9h. Nên mọi người chuẩn bị đồ đạc sớm cho thuận tiện.

Trước ngày về sẽ hoàn thành 1 báo cáo chung cho nhóm để anh Quyền trình bày trong buổi họp: Số lượng tổ trứng, số trứng di dời; số lượng rùa con thả về biển; số lượt tuần tra bãi biển; số lượng khách du lịch đã hướng dẫn kèm các công việc mà nhóm làm được. Nhóm mình làm cỏ, xới cát khu hồ ấp mới 100m2, thu gom 6.5m3 rác, vẽ trang trí các bảng chỉ dẫn, sửa lại hồ rửa chân…

Ca Nô sẽ đón các bạn ở Hòn Bảy Cạnh trước, sau đó ghé Hòn Cau. Nếu may mắn sóng yên thì cả nhóm sẽ vào tham quan Hòn Cau trước khi về lại đảo chính. Mọi người có thể thuê xe điện (10 người/xe) để đến VQG họp tổng kết, nhận giấy chứng nhận. Chuẩn bị sẵn những điều góp ý cho chương trình luôn nhé!

Chương trình TNV Rùa Biển Côn Đảo - Tình Nguyện Viên Rùa Biển Côn Đảo
Nhận giấy chứng nhận tham gia chương trình tình nguyện viên bảo tồn rùa biển Côn Đảo

Sau khi họp xong thì có thời gian từ 11h đến 13h để đi ăn uống, mua sắm, chụp ảnh kỉ niệm trước khi lên tàu.

Trên đây chỉ là một vài điểm chính trong chuyến đi tình nguyên viên rùa biển Côn Đảo của mình. Hi vọng có thể giúp ích cho các bạn trong việc chuẩn bị cho chuyến đi. Nếu có thắc mắc, hãy để lại bình luận hoặc Inbox cho mình nhé

🙏🙏🙏 Phát chân thành cảm ơn IUCN, VQG Côn Đảo, Trạm Kiểm Lâm Bảy Cạnh, chị Hiền, anh Quyền, anh Hùng, anh Kiên, anh Đồng, anh Ngọc đã tạo điều kiện và hỗ trợ cho Phát tham gia chương trình. Biết ơn sâu sắc các đồng đội đã cũng nhau trải qua 10 ngày đêm nấu ăn + thức cùng nhau: chị Uyển, Thịnh, Sơn, Đăng, Diệu, Cherry, Trang Lội, Trang Trắng, Trang Gâu, Khương, Trà, anh Đức, bé Sâu, Hiền, Thảo, Trang… Cảm ơn vạn vật và sinh linh đã đóng góp vào chương trình. Cảm ơn những ngày sóng yên biển lặng để mọi người bình an hoàn thành chương trình. Cảm ơn nhân duyên đã cho Phát gặp gỡ mọi người.
Phát xin cảm ơn tất cả.
Cúi đầu! 🙏🙏🙏

(Các đơn vị báo chí, truyền thông cần sử dụng thông tin/hình ảnh/video về chương trình vui lòng inbox cho Phát)